Największy warszawski cmentarz

Cmentarz Bródnowski (Bródzieński) znajduje się między Targówkiem Mieszkaniowym a Bródnem. Dokładniej mieści się w dzielnicy Targówek przy ul. św. Wincentego 83. Zajmuje powierzchnię 114 hektarów, a obwód murów liczy 5km. To największy warszawski cmentarz, który pod względem liczby pochowanych jest największym cmentarzem w Europie. Na cmentarzu pochowanych jest około 1,2 mln osób. Możliwe, że pochowanych jest znacznie więcej. To ilość nieporównywalnie większa niż na cmentarzu w Toruniu, Białymstoku czy nawet Katowicach.

Historia nekropolii: 

Historia cmentarza zaczyna się od końca XIX wieku, kiedy liczba ludności Warszawy zaczęła gwałtowanie wzrastać, a co za tym idzie, warszawskie cmentarze były przepełnione i powstała inicjatywa dotycząca powstania cmentarza. Ówczesnego prezydenta Warszawy, generała lejtnanta Sokratesa Starynkiewicza, w 1883 roku zakupiono 65 hektarów gruntu na Bródnie. Już 20 listopada 1884 roku arcybiskup warszawski Wincenty Chościak-Popiel dokonał z dzwonnicy poświęcenia terenu nowej nekropolii. Następnego dnia odbył się pierwszy pogrzeb – rocznej dziewczynki, Marii Skibniewskiej. 

13 stycznia 1885 roku mieszkańcom lewej strony Warszawy udostępniono cmentarz. Chowano tam głównie osoby biedne, z przytułków, na koszt miasta. Całkowite otwarcie cmentarza dla wszystkich nastąpiło dopiero 14 czerwca 1887 roku, kiedy ostatecznie zamknięto Cmentarz Kamionkowski, a na Cmentarzu Powązkowskim, wobec braku miejsca, utrzymano pochówki tylko po wykupieniu miejsca na własność. Bródno stało się cmentarzem mieszkańców z obu brzegów Wisły. Przede wszystkim tych uboższych. Opłaty pobierane za pochówek były dość niskie i konkurencyjne z innymi cmentarzami, więc Cmentarz Bródnowski otrzymał status cmentarza dla ubogich, podczas gdy Cmentarz Powązkowski był uważany za cmentarz dla zamożnych i elity. W 1892 roku, w związku z epidemią cholery, wyznaczono specjalną kwaterę dla "zapowietrzonych". W tym czasie nekropolia kilkakrotnie zwiększała swój teren, ostatnio w 1934 roku plac powiększono do 114 hektarów, co zostało do dziś. 

Od 1906 do 1914 roku dano możliwość chowania na cmentarzu nie tylko katolikom, ale i mariawitom. W 14 lat później urządzono specjalne kwatery dla bezwyznaniowców, wyznawców religii nieuznawanych za państwowe lub też rytów pogańskich. W 1924 roku wzniesiono pierwsze okazałe ogrodzenie cmentarza od południowego zachodu, rok później – północnego zachodu, a w 1926 roku – od południa. W taki sposób w 1927 roku powstało pełne ogrodzenie nekropolii, liczące 5 km. Obecnie znajduje się w nim osiem bram prowadzących na cmentarz. 

Cmentarzu Bródnowskim podczas wojny służył organizacjom konspiracyjnym jako miejsce przechowywania amunicji i broni w grobowcach

. Cmentarz pełnił także rolę poligonu i miejsca ćwiczeń. Przez całe miesiące znajdowali tu schronienie ludzie poszukiwani przez gestapo. Z biegiem lat status cmentarza uległ zmianie, chowano tu przedstawicieli różnych grup społecznych, polityków, aktorów, żołnierzy, powstańców oraz "zwykłych" mieszkańców Warszawy. W okresie międzywojennym Cmentarz Bródnowski przestał być cmentarzem dla ubogich. Coraz częściej zaczęły pojawiać się bogate grobowce oraz sarkofagi.

W pobliżu Cmentarza Bródnowskiego znajdują się jeszcze dwa cmentarze: Cmentarz Żydowski oraz Cmentarz Choleryczny. 

Ciekawostki - Cmentarz Bródnowski:

• W serialu Czterdziestolatek na tym cmentarzu odbywa się pogrzeb szkolnego kolegi inżyniera Karwowskiego.
• W listopadzie 2013 roku w remontowanym murze Cmentarza Bródnowskiego odnalezione zostały dwa granaty, dziesięć zapalników do pocisków oraz pięćset sztuk amunicji karabinowej, które zostały najpewniej ukryte w czasie II wojny światowej.

Cmentarz Bródnowski w Warszawie