W Polsce zgodnie z przyjętym
zwyczajem zmarli są chowani w tradycyjny sposób, natomiast w Europie
pogrzeby anonimowe zyskują coraz większą popularność. Pomysł ten w naszym kraju
wzbudza wciąż wiele kontrowersji. Z czasem
z może wyprzeć dotychczas obowiązującą tradycję pochówku ziemnego odbywającego się
w Białymstoku, Kielcach czy Olsztynie.
Zwyczaj anonimowych
pochówków przywędrował ze Skandynawii pod koniec lat 80. Obecnie bardzo
popularne są w Niemczech i zachodnio-północnej Europie. W Niemczech, co piąty zmarły chowany jest w nieznanym nikomu miejscu,
natomiast w rejonach kraju, w których według statystyk żyje najwięcej osób
samotnych, odsetek ten sięga nawet pięćdziesięciu procent. Wynika to z tego
względu, że koszty pogrzebu są bardzo wysokie, sięgają nawet 2500 euro, a ale w
skrajnych przypadkach może sięgnąć nawet 12000 euro. Decyzję o anonimowym
pogrzebie wiele osób podejmuje już za życia. Dotyczy to szczególnie osób
starszych, które nie chcą po śmierci stać się ciężarem dla rodzin oraz osób
samotnych.
Podstawową
różnica między tradycyjną formą pochówku a anonimową jest to, że prochy
zmarłego po nabożeństwie zakopywane są w miejscu nie znanym przez nikogo z rodziny z wyjątkiem
grabarzy. Takie miejsce zakrywane jest jedynie ziemią lub głazem. Ciała nie
odprowadza kondukt żałobny, na prowizorycznym grobie nie ma miejsca na pomnik,
znicze ani kwiaty.
Kościół jest przeciwny anonimowym pogrzebom, ponieważ według przedstawicieli Kościoła oznacza on,
że ludzie pozbawiani są miejsca, w którym mogliby przeżywać żałobę. Ich zdaniem
jest to wynik laicyzacji społeczeństwa oraz rosnącego zobojętnienia wobec
śmierci. Biskupi zalecają tradycyjny pochówek ziemny, ale nie sprzeciwiają się
ani coraz powszechniejszej w Niemczech kremacji, ani składaniu urny nie na
cmentarzu, lecz w kolumbarium. Nie sprzeciwiają się też, choć pod pewnymi
warunkami, by kolumbariami stawały się kościoły, nie używane już jako świątynie
(powstają już katolickie kolumbaria).
Część socjologów
twierdzi natomiast, że śmierć i tradycyjny pochówek zrównują wszystkich, a
anonimowy pogrzeb stanowi szansę wyjścia z utartych schematów, wyróżnienia się
oraz podkreślenia indywidualności i wyjątkowości zmarłego.
Anonimowe
pogrzeby są rozwiązaniami coraz bardziej modnymi niezależnie od tego, jak wiele
kontrowersji wzbudzają. Z każdym rokiem zyskują coraz więcej zwolenników,
dlatego można podejrzewać, że już wkrótce moda na tego typu pochówki będzie się
rozprzestrzeniać obejmując swym zasięgiem inne państwa europejskie, a potem na
cały świat.